کابل‌کشی؛ از بنیان! (قسمت اول: آشنایی با انواع کابل)

سلام!

دوباره بازگشتیم به دنیای شیرین IT، قسمت «شبکه». امروز می‌خوایم درمورد اصلی‌ترین جزء شبکه‌های کامپیوتری، یعنی کابل‌های شبکه صحبت کنیم.

خیلی حاشیه نمی‌ریم، توضیح زائد هم نمی‌دم. مستقیم می‌ریم سر اصل مطلب!

اگه تا حالا از نزدیک به کابل‌های شبکه نگاه انداخته باشید، می‌بینید که سوکتی (شما بخونید کانکتور/ Connector) شبیه سوکت تلفن داره؛ امّا بزرگ‌تر! کاملاً درسته! اصولاً این دست از کانکتورها، با کد RJ شناخته می‌شن. به این صورت که کانکتورهای 4 پین (که برای اتصال گوشی تلفن به دستگاه مادر استفاده می‌شه) با نام RJ9، کانکتورهای 6 پین (که برای اتصال سیم تلفن به خودِ دستگاه مادرِ تلفن استفاده می‌شه) با نام RJ11 و کانکتورهای 8 پین (در در دنیای شبکه کاربرد دارن) با نام RJ45 شناخته می‌شن. این هم عکسش:

این از کانکتور! امّا می‌ریم سر وقت کابل!

کابل شبکه از چهار جفت سیم به هم تابیده درست شده؛ یعنی جمعاً هشت تا سیم مسی با روکش پلاستیکی که البته رنگ‌بندی مخصوص خودش رو داره: نارنجی، سفید-نارنجی، سبز، سفید-سبز، آبی، سفید- آبی، قهوه‌ای و سفید- قهوه‌ای. (حالا جلوتر بیشتر در مورد‌شون مینویسم)

همون‌طور که می‌دونید، کابل شبکه وظیفه‌ی انتقال داده‌های  دیجیتال رو بر عهده داره. در طول مسیر، این داده‌ها اگه در معرض جریان‌های الکترومغناطیسی یا حتی جریان برق قرار بگیرن، دچار اختلال و «نویز» می‌شن. برای این‌که این اتفاق نیفته، از «شیلد» یا «فویل» استفاده می‌کنن:

حالا اگه می‌خواید بدونید که شیلد و فویل چی هست، با ما همراه باشید:

 شیلد، همون تارهای به هم بافته شده‌ست که توی شکل بالا می‌بینید. این تارها از سیم‌های بسیار نازک مسی با روکش قلع تولید می‌شن که وظیفه دارن «نویز» رو تا جای ممکن کاهش بدن. حالا چجوری این کار رو انجام می‌دن، بحثش تخصصیه و واردش نمی‌شیم.

حالا از کجا بفهمیم کابلی که می‌خوایم بخریم شیلد و فویل داره یا نه؟ وقتی که می‌خواید کابلی رو بخرید، این کدها رو روش نوشته که می‌تونید ازشون کمک بگیرید:

1- STP: که مخفف Shielded Twisted Pair هست. یعنی جفت‌سیم تابیده شده‌ی شیلد دار

2- FTP: که مخفف Foiled Twisted Pair هست، یعنی جفت‌سیم تابیده‌ی فویل دار

3- SFTP: که مخفف Shielded Foiled Twisted Pair هست، یعنی جفت‌سیم تابیده‌ی فویل دار و شیلد دار (مثل همین عکس قبلی؛ که البته این نوعی که توی عکس می‌بینید، با نام SSTP مشهوره. اگه اون فویل دورِ هر جفت‌کابلی به صورت جداگانه تابیده بشه(مثل تصویر)، بهش می‌گن SSTP و اگه به طور کلّی یه دونه فویل دورِ همه‌ی جفت‌کابل‌ها پیچیده بشه، می‌شه SFTP)

4- UTP: که مخفف Unshielded Twisted Pair هست، که یعنی خبری از شیلد و فویل نیست!

این‌که از کدوم یکی از این چهار مورد استفاده کنید، برمی‌گرده به نیازهای شما و همین‌طور میزان بودجه‌ای که برای بخش کابل‌کشی در نظر گرفتید.

مسلماً اگه توی یه اداره یا سازمان اداری می‌خواد کابل کشی‌ کنید، نیازی به استفاده از کابل‌های SFTP نیست و  کابل‌های UTP هم پاسخگوی کارِ شما هست؛ چون هم نویز زیادی توی این ساختمان‌ها ندارید و هم این‌که فاصله‌ای آخرین نود (Node) شما با سوئیچ‌تون، فاصله‌ی زیادی نخواهد بود.

امّا اگه مثل من قراره توی یه شرکت تولیدی از این کارها انجام بدید، یادتون باشه که دستگاه‌های برقی، اکثراً میدان الکترومغناطیسی ایجاد می‌کنن که روی شبکه‌تون نویز میندازه (این قضیه برای دوربین‌های مداربسته هم صادقه). بنابراین برای این‌که این نویز توی شبکه‌تون اختلال ایجاد نکنه، باید از کابل‌های SFTP و سوکت‌های مخصوصش استفاده کنید.

حالا!

یه دسته‌بندی دیگه هم توی کابل‌های شبکه داریم که با نام Cat شناخته می‌شه که مخفف کلمه‌ی Category هست؛ یعنی دسته‌بندی. هر کدوم از این Catها، یه قابلیت‌هایی دارن واسه خودشون! هم از نظر پهنای باید، هم از نظر سرعت انتقال اطلاعات، هم از نظر حداکثر طولی که می‌تونید بین  دو نود (Node) استفاده کنید، و هم از نظر UTP یا STP بودن. توی این جدول براتون درج می‌کنم که راحت‌تر بتونید مقایسه کنید:

نوع	سرعت انتقال داده	فرکانس	حداکثر طول	STP/ UTP
CAT5	100 Mbps	100 MHz	100 m	UTP
CAT5e	1000 Mbps	100 MHz	100 m	UTP
CAT6	1000/10,000 Mbps	250 MHz	55 m	UTP/ STP
CAT6a	10,000 Mbps	500 MHz	100 m	STP
CAT7	10,000 Mbps	600 MHz	100 m	SSTP

دوستانه می‌گم! برای کارهای عادی و روزمره، کابل CAT5e کاملاً پاسخگوئه و نیازی به هزینه‌ی بیشتر نیست فعلاً! مگر این‌که واقعاً انتقال داده‌هاتون توی سازمان زیاد باشه و البته یادتون باشه که سوئیچ‌ها و کیستون‌هاتون هم باید منطبق با نوع کابل‌تون باشه‌ها! مثلاً برای کابل CAT6a نباید از سوئیچ اسمارت دی-لینک 10/100 استفاده کنید! همین‌طور نوع سوکت‌هاتون هم باید مناسب این کابل‌ها باشه. کابل‌های CAT6 و CAT7 به خاطر ضخامت بیشتری که دارن، سوکت‌هاشون هم فرق داره که توی این تصویر می‌بینید:

خب! برای قسمت اول کافیه!

این رو بگم که الان چند هفته‌ست (!) که این مطلب رو دارم می‌نویسم. به خاطر مشغله‌ی کاریم که فوق‌العاده زیاد شده، با خودم گفتم چند قسمتش کنم که بتونم زود به زود آپلودش کنم.

قسمت بعدی هم به آموزش سوکت‌زدن و کیسون زدن و قسمت بعدی هم به داکت‌گذاری می‌پردازیم؛ ان شا الله!